Phân biệt nội dung do AI viết với bài do con người viết bằng 6 mẹo đơn giản, giúp bạn nhận biết ngôn ngữ máy và bảo vệ tính trung thực học thuật.
Trí tuệ nhân tạo (AI) hiện diện ở khắp nơi, từ viết email, lập kế hoạch đến làm bài tập. Các chatbot như ChatGPT, Grammarly hay EssayGenius giúp mọi việc dễ dàng hơn bao giờ hết. Tuy nhiên, điều này cũng khiến việc phát hiện nội dung do AI tạo ra trở thành thách thức lớn, nhất là trong môi trường học thuật.
Tham khảo một số sản phẩm iPhone 17 tại Minh Tuấn Mobile nhé!
6 cách nhận biết bài viết do AI tạo ra
Hiểu rõ khả năng của công cụ AI: Làm quen với những công cụ như ChatGPT, GPTZero hay Smodin sẽ giúp bạn hiểu cách chúng tạo ra nội dung, từ đó dễ dàng nhận biết hơn.
Thử “làm như kẻ gian lận”: Trước khi chấm bài, hãy thử nhập đề bài vào ChatGPT để xem kết quả AI có thể tạo ra. Điều này giúp bạn nhận diện cấu trúc và cách diễn đạt thường gặp của văn bản AI.
Thu thập mẫu viết thật của người học: Hãy yêu cầu học sinh nộp một đoạn viết ngắn, mang tính cá nhân, như “Kỷ niệm tuổi thơ đáng nhớ nhất”. Khi có mẫu thật, bạn sẽ dễ phát hiện sự khác biệt trong phong cách viết.
![Cách phát hiện chữ viết AI bằng những mẹo đơn giản]()
Dùng AI để kiểm tra AI: Một số công cụ như GPTZero có thể phân tích và đánh giá xác suất văn bản được tạo bởi AI.
Yêu cầu viết lại bài: Nếu nghi ngờ, thử yêu cầu AI viết lại bài đó. Thường thì AI chỉ thay từ đồng nghĩa, không thay đổi cấu trúc, giúp bạn dễ phát hiện hơn.
Giữ thái độ khách quan và lưu bằng chứng: Quan trọng nhất là có căn cứ rõ ràng trước khi kết luận. Hãy lưu lại bản nghi ngờ, bản viết lại và các dấu hiệu bất thường để đối chiếu khi cần.
So sánh: Khi AI viết và khi con người viết, khác biệt nằm ở “cảm xúc”
AI giống như một người thợ máy giỏi, có thể ráp nối câu chữ hoàn hảo, đúng ngữ pháp, đúng cấu trúc, và không bao giờ sai chính tả. Nhưng con người lại là người kể chuyện thật sự, biết ngập ngừng, biết dùng từ hơi sai một chút để tạo cảm xúc, biết biến câu chữ thành giọng nói mang cá tính riêng.
Một bài viết của AI thường:
-
Trôi chảy nhưng thiếu linh hồn, không có “điểm dừng cảm xúc”.
-
Lặp lại ý, thích nói dài nhưng không sâu.
-
Không dám sai, không dám sáng tạo, vì mọi thứ đều được “an toàn hoá” bằng dữ liệu.
![Cách phát hiện chữ viết AI bằng những mẹo đơn giản]()
Trong khi đó, bài viết của con người:
-
Có thể lộn xộn một chút, nhưng có nhịp điệu, có dấu vết của suy nghĩ.
-
Dùng ví dụ thật, cảm xúc thật, và có góc nhìn cá nhân.
-
Đôi khi còn khiến người đọc mỉm cười vì một lỗi chính tả nhỏ, hay một cách nói “rất người”.
![Cách phát hiện chữ viết AI bằng những mẹo đơn giản]()
Nói cách khác, AI biết viết, nhưng con người biết kể. Và chính sự “không hoàn hảo” đó lại là thứ khiến văn bản do con người tạo ra trở nên đáng tin và sống động hơn.
Thực tế, không công cụ nào phát hiện chính xác tuyệt đối. AI đang ngày càng tinh vi, viết giống con người hơn từng ngày. Tuy nhiên, khi hiểu rõ cách AI hoạt động và áp dụng các mẹo trên, bạn có thể nhận diện đến 80 - 90% bài viết do AI tạo ra, đặc biệt là những văn bản mang tính học thuật hoặc SEO.
Học thật vẫn là con đường bền vững nhất
Dù AI có giỏi đến đâu, nó cũng chỉ là công cụ. Còn con người với cảm xúc, tư duy và sự sáng tạo mới là điều khiến tri thức có ý nghĩa thật sự. AI có thể giúp ta học nhanh hơn, gợi ý thông minh hơn, nhưng nó không thể thay thế quá trình tự mình suy nghĩ, vấp ngã rồi hiểu ra vấn đề.
Hãy để AI là người đồng hành, không phải “người làm thay”. Vì nếu quá phụ thuộc, ta sẽ dần đánh mất khả năng tự học, tự phân tích những thứ tạo nên giá trị riêng của mỗi người. Học thật có thể chậm hơn một chút, tốn công hơn một chút, nhưng đó là con đường bền vững nhất để bạn hiểu sâu, làm được thật và đi thật xa.