Lễ Vu lan rằm tháng 7 là dịp tưởng nhớ công ơn cha mẹ, thể hiện lòng hiếu thảo và nuôi dưỡng truyền thống "uống nước nhớ nguồn" của dân tộc Việt Nam.
Lễ Vu lan, diễn ra vào ngày rằm tháng 7 âm lịch hàng năm, là một ngày lễ quan trọng trong văn hóa Việt Nam, đặc biệt đối với những người theo đạo Phật. Đây là dịp để mọi người tưởng nhớ và bày tỏ lòng biết ơn đối với công ơn sinh thành, dưỡng dục của cha mẹ.
Nguồn gốc của lễ Vu lan bắt nguồn từ một câu chuyện trong Phật giáo về Mục Kiền Liên - một trong những đệ tử xuất sắc của Đức Phật. Theo truyền thuyết, mẹ của Mục Kiền Liên phải chịu đày đọa ở địa ngục do tính bỏn xẻn và ích kỷ khi còn sống. Nhờ sự giúp đỡ của Đức Phật và chư tăng, Mục Kiền Liên đã cứu được mẹ mình thoát khỏi cảnh khổ và về cõi trời.
Ý nghĩa sâu sắc của lễ Vu lan nằm ở việc nhắc nhở con người về tầm quan trọng của lòng hiếu thảo, sự chia sẻ và tình thương yêu. Đây là dịp để mọi người bày tỏ lòng biết ơn đối với cha mẹ còn sống, cầu nguyện cho họ được mạnh khỏe và bình an. Đồng thời, đây cũng là thời điểm để tưởng nhớ và cầu nguyện cho ông bà, cha mẹ đã khuất được siêu thoát. Lễ Vu lan còn là cơ hội để mỗi người suy ngẫm về hành động của bản thân và hướng đến những giá trị tốt đẹp trong cuộc sống.
Một phong tục đặc biệt trong ngày lễ Vu lan là nghi thức cài bông hồng lên áo. Những người còn mẹ sẽ được cài bông hồng màu hồng, thể hiện niềm hạnh phúc được ở bên mẹ. Những ai đã mất mẹ sẽ cài bông hồng màu trắng, tượng trưng cho lòng tưởng nhớ và biết ơn. Gần đây, một biến thể mới đã xuất hiện với bông hồng màu đỏ, dành cho những người còn cả cha lẫn mẹ, thể hiện niềm tự hào và hạnh phúc.
Lễ Vu lan không chỉ giới hạn trong cộng đồng Phật giáo mà đã trở thành một ngày lễ mang tính nhân văn sâu sắc cho toàn thể người dân Việt Nam. Đây là dịp để mọi người nhìn nhận lại mối quan hệ với cha mẹ, ông bà và tổ tiên, đồng thời nuôi dưỡng tình cảm gia đình và truyền thống "uống nước nhớ nguồn" của dân tộc. Thông qua lễ Vu lan, chúng ta được nhắc nhở về giá trị của sự hiếu thảo, lòng biết ơn, và tầm quan trọng của việc trân trọng những gì đang có trong cuộc sống.